Mâm cỗ cúng rằm tháng bảy đầy đủ và đúng phong tục

Cứ đến rằm tháng 7 âm lịch âm hằng năm, các gia đình người Việt sẽ chuẩn bị mâm cỗ cúng để tưởng nhớ người thân đã khuất và để siêu độ cho những vong linh chưa được siêu thoát. Xem ngay bài viết sau để biết cách chuẩn bị mâm cỗ cúng rằm tháng 7 đầy đủ và đúng phong tục nhé. 

Rằm tháng 7 tức ngày 15 tháng 7 âm lịch hàng năm, là ngày xá tội vong nhân, là lễ Vu Lan đồng thời là ngày Tết Trung Nguyên.

Tương truyền theo dân gian, tháng 7 âm lịch là “tháng cô hồn”. Rằm tháng 7 là ngày mở cửa ngục, ân xá cho các vong linh không nhà không cửa, không nơi nương tựa, không có thân nhân trên dương thế. Đây là ngày mà các vong linh sẽ có cơ hội được xá tội để thoát sanh về cảnh giới an lành. 

Do vậy vào ngày này thường có lễ cúng gọi là “cúng cô hồn” để cúng cầu siêu cho các vong linh vô danh. 

Ngày 15 tháng 7 âm lịch cũng chính là lễ Vu Lan – lễ báo hiếu mẹ cha của những người con. Đồng thời đây cũng là một trong những ngày lễ chính, lễ lớn của Phật giáo.

Xuất phát từ sự tích Mục Kiền Liên cứu mẹ, lễ Vu Lan nhắc nhở những người con, người cháu trong gia đình bày tỏ lòng biết ơn đến đấng sinh thành, những người có công dưỡng dục, không chỉ ở kiếp này mà còn cả ở các kiếp trước. Bạn có thể đi lễ chùa vào ngày lễ Vu Lan, tặng quà cho mẹ cha, ăn chay niệm Phật vào ngày này để hồi hướng công đức cho người thân,…

Văn hóa Trung Hoa cho rằng rằm tháng 7 âm lịch thuộc Tiết Trung Nguyên, được gọi là ngày ma (hồn người chết), tháng thứ 7 sẽ được coi là tháng ma. Trong thời gian này, người chết được cho là sẽ được trở về thăm những người còn sống. Và cùng với lễ Thanh Minh diễn ra vào mùa xuân, Trùng Cửu vào mùa thu, lễ vào tháng 7 này sẽ là dịp để con cháu sẽ bày tỏ lòng tôn kính với người thân đã qua đời của họ. 

Cúng rằm tháng 7 thông thường sẽ diễn ra vào ngày 15 tháng 7 âm lịch. Tuy nhiên không nhất thiết phải làm lễ cúng vào đúng ngày này mà bất kì ngày nào trong tháng 7 âm lịch đều được.

Từ xưa dân gian đã có tục lệ cúng rằm tháng 7, mọi người thường lựa chọn các ngày mùng một, mùng hai, mười bốn, mười lăm và ngày cuối tháng 7 để tổ chức lễ cúng. Cần lưu ý là nên cúng rằm tháng 7 vào chiều tối vì đây là thời gian được xem là thích hợp cho các vong linh. Ban ngày ánh sáng mặt trời rất mạnh, trong khi các vong linh mới được “mở cửa ngục” thả ra rất yếu. 

Mâm cỗ cúng rằm tháng 7 không cần chuẩn bị quá cầu kì, tốn kém. Tùy vào điều kiện kinh tế của gia đình mà chuẩn bị khác nhau, miễn sao thể hiện được tấm lòng thành là được. 

Mặc dù không cần tốn kém xa hoa nhưng cúng rằm tháng 7 nên chuẩn bị 3 mâm lễ cúng như sau:

Cúng bàn thờ Phật nên chuẩn bị mâm lễ đồ chay gồm các món như: 

• Xôi chay: Xôi gấc, xôi đỗ xanh, xôi vò,…
• Chè hạt sen, chè long nhãn
• Chả giò chay
• Canh rau củ nấu chay
• Nem chay
• Rau luộc

Hoặc gia đình có thể chuẩn bị mâm ngũ quả đơn giản để cúng, tuyệt đối không dùng đồ mặn, giết hại động vật để cúng kính vào ngày này. Ngoài ra, lễ cúng thần linh nên cúng vào ban ngày. Sau khi thực hiện xong, gia đình có thể thụ lộc ngay tại nhà.

Cúng trong nhà sẽ thường là lễ cúng tổ tiên trong gia đình. Gia đình nên chuẩn bị mâm lễ mặn để thể hiện sự ấm no, đủ đầy của gia chủ thành kính dâng lên tổ tiên, người thân đã khuất. Tùy vào điều kiện mỗi gia đình mà mâm lễ cầu kỳ hay đơn giản khác nhau nhưng suy cho cùng vẫn phải thể hiện được lòng thành, cái tâm của người còn sống.  

Việc chuẩn bị mâm lễ cúng này cũng là dịp để con cháu giãi bày, cầu mong người quá cố phù hộ cho người còn sống, cho con cháu trong gia đình mọi chuyện suôn sẻ, làm ăn thuận lợi,…

Tháp Long Thọ gợi ý mâm lễ gia tiên nên gồm những món như sau: 

• Xôi
• Gà luộc
• Canh
• Cơm
• Mâm ngũ quả
• Hoa cúng
• Rượu, nhang, nến, đồ vàng mã,…

Sau khi thực hiện lễ cúng xong, gia đình có thể xin lộc từ tổ tiên và thụ lộc cùng nhau.  

Cúng vong linh thường sẽ diễn ra ở ngoài trời nhằm mục đích ban phát, bố thí cho những âm hồn vô danh, không nơi nương tựa, hồn ma đói khát.

Mâm cúng chúng sinh thường bao gồm các lễ vật như sau:

• Muối gạo (1 dĩa sẽ được rắc ra vỉa hè hoặc sân nhà về bốn phương tám hướng sau khi cúng xong).
• Cháo trắng nấu loãng (12 chén nhỏ).
• Hoa quả (5 loại 5 màu).
• Các loại bỏng ngô, bánh, kẹo.
• 12 cục đường thẻ.
• Quần áo chúng sinh với nhiều màu sắc (xanh lam, xanh lá mạ, vàng, hồng…).
• Tiền trần (là tiền thật, thường là tiền lẻ) và vàng mã (rải đều trên mâm).
• 3 chung nước (hay 3 ly nhỏ ), nhang và nến. Nhang sẽ để ở mỗi hướng đông, tây, nam, bắc từ 3 – 5 hoặc 7 cây.

Gia đình nên lưu ý thời gian cúng vong linh là vào buổi chiều tối và nên cúng đồ chay để tránh việc khơi dậy sự tham, sân, si của các vong hồn. 

Khi kết thúc lễ cúng, gạo và muối được vãi ra sân, sau đó gia đình tiến hành việc đốt vàng mã. Một số nơi còn có tục giật cô hồn, gia đình có nhiều người đến giật sẽ có nhiều lộc. Đó là quan niệm của nhiều gia đình do vậy trước khi kết thúc lễ cúng, gia chủ sẽ bê mâm lễ gồm tiền, bánh kẹo, trái cây,…ra đường để trẻ con tranh nhau cướp.

Bất kì lễ cúng nào khi thực hiện gia đình cũng nên chú ý một vài vấn đề để tránh phạm đại kị, ảnh hưởng đến cuộc sống gia đình. 

• Mâm cúng Phật, thần linh và gia tiên đặt ở trong nhà. Các vị trí đặt lần lượt là mâm cúng Phật ở nơi cao nhất trên bàn thờ, kế đến là mâm cúng thần linh và cuối cùng là mâm cúng gia tiên. 
• Mâm cúng chúng sinh phải đặt ở ngoài trời tránh các bậu cửa, hoặc trước cửa chính ngôi nhà.
• Khi thực hiện lễ cúng nên mặc đồ lịch sự, trang nghiêm, không mặc quần áo lòe loẹt, thiếu vải,…
• Không nên để ai quấy rầy, làm phân tâm khi thực hiện nghi thức dâng hương. 
• Nên ghi rõ tên người nhận lên đồ vàng mã hoặc khi hóa vàng nên đọc to rõ tên các món đồ của người nhận, tránh các vong linh nhận nhầm đồ người thân của gia đình. 

Nên đứng từ trong nhà hoặc trong sân vung gạo, muối ra phía ngoài. Không vung ngược lại vì như vậy được xem là dẫn dụ vong hồn vào nhà.

Tháp Long Thọ đã chia sẻ đến bạn đọc những thông tin về lễ cúng rằm tháng 7, chuẩn bị mâm cỗ cúng rằm tháng 7 như thế nào sao cho đầy đủ và đúng phong tục. Hi vọng sẽ giúp ích cho bạn đọc trong đời sống hằng ngày.