Lễ nhập quan là một nghi thức trọng đại trong đám tang, ma chay của người Việt. Vậy, ý nghĩa của lễ nhập quan là gì và những việc nào cần thực hiện khi cho người mất nhập quan? Tháp Long Thọ mời bạn đọc xem qua bài viết sau để biết thêm chi tiết!
Lễ nhập quan là gì?
Nghi thức nhập quan là nghi thức quan trọng nhất trong suốt quá trình tổ chức tang lễ. Sau khi tiến hành lễ phạt mộc, người đã khuất sẽ được đặt vào áo quan (quan tài) và đậy kín nắp . Lễ phạt mộc sẽ giúp xua đuổi tà ma ẩn bên trong áo quan đi ra ngoài. Giúp thân xác người mất được yên nghỉ mà không bị ma quỷ quấy phá.
Bên trong áo quan sẽ được rải một lớp tầm 3 – 4 phân chè (trà) hoặc gạo để giữ thi thể bên trong luôn được khô ráo, sạch sẽ. Để đảm bảo thi thể không bị xê dịch khi vận chuyển thì người nhà cần chuẩn bị một ít mền hoặc đệm lót để chèn vào khoảng trống bên trong quan tài.
Sau khi hoàn tất việc nhập quan thì nắp quan tài sẽ được đóng lại tuy nhiên không đóng cố định. Quan tài lúc này sẽ được khiêng đến vị trí thờ, dân gian vẫn thường gọi đây là linh cữu của người đã mất.
Những việc cần thực hiện trong lễ nhập quan
Lễ nhập quan bao gồm 4 công việc chính là chuẩn bị áo quan, khâm liệm, phục hồn và nhập quan. Gia quyến của người mất phải làm đủ các bước như trên để nghi thức nhập quan diễn ra suông sẻ. Tránh trường hợp thiếu sót, chuẩn bị không kỹ càng sẽ khiến người mất không thể nhập qian được.
Chuẩn bi áo quan (quan tài)
Khi đóng áo quan gia đình phải đo theo kích cỡ thể xác của người đã mất để áo quan được vừa vặn, phù hợp. Tránh việc ước lượng bằng mắt hoặc đo đạc không kỹ càng, dẫn tới trường hợp áo quan nhỏ hơn cơ thể thì không thể nhập quan được. Ngược lại, nếu quan tài quá to thì thi thể sẽ rất dễ bị xê dịch, sốc nảy trong khi di chuyển. Lúc này người nhà cần phải độn rất nhiều đệm và mền lót rất phiền phức.
Áo quan thường được làm từ gỗ vàng tâm hoặc gỗ dổi có đặc tính giữ sơn mài được bền tốt, không bong tróc. Đây là loại vật liệu làm quan tài được sử dụng khá nhiều ở khu vựa miền Bắc. Còn người dân miền Nam thì thường sử dụng gỗ trại, gỗ sao dê để làm quan tài.
Một điều lưu ý là quan tài thường được đặt trong nhà một thời gian để họ hàng, người thân đến phúng viếng. Chính vì thế mà các khe hở ở quan tài phải được lắp kín bằng sơn ta nhào với mùn cưa hoặc gạch non bóp nát. Như vậy sẽ ngăn nước bên trong thi thể chảy ra gây ô nhiễm, ảnh hưởng đến môi người và sức khỏe, tâm lý của người thân trong gia đình.
Khâm, liệm
Quá trình khâm – liệm người mất bao gồm đại liệm và tiểu liệm, tức là gói người chết hai lần. Tập quán từ xa xưa của nhân dân ta là thực hiện quá trình khâm ở trên giường với miếng vải để dọc. Sau đó sẽ đến quá trình liệm là hạ thi thể người mất xuống đế và để miếng vải ngang.
Sở dĩ phải trải qua hai lần gói người chết là để thi thể được bọc thật kín và không bị tổn hại khi di chuyển. Khi liệm, thi thể người chết được đặt trên chiếc chiếu dưới nền nhà, khăn phủ mặt và đũa ngáng miệng được bỏ ra. Sau đó sẽ dùng một số đệm để lót đầu, tay và chân của người chết. Cuối cùng là đặt người chết lên vải tạ quan để chờ nhập quan.
Phục hồn
Công việc này thường được những thầy tu lâu năm và có kinh nghiệm cúng kiếng trong đám ma thực hiện. Mục đích là để trình báo với thiên đình rằng trần gian có người quy tiên, xin phép được ghi tên vào sổ thiên tào.Sau khi khấn xong, thầy cầm dao chém một nhát sao cho chiếc thang cây chuối đứt làm đôi thì kết thúc lễ.
Nhập quan
Như đã chia sẻ, trước khi làm lễ nhập quan sẽ thực hiện lễ phạt mộc để xua đuổi tà ma. Việc này không chỉ giúp thân thể người đã mất được yên nghỉ mà còn giúp gia đình, thân nhân người đã khuất tránh được những tai họa giáng xuống. Sau đó sẽ tiến hành rải trà hoặc gạo bên trong quan tài để hút ẩm. Vậy là hoàn thành nghi thức nhập quan cho người mất.
Một yếu tố quan trọng trong nghi thức nhập quan chính là giờ nhập quan. Thời gian nhập quan thích hợp nhất cho mỗi người là tùy theo con giáp trong tuổi của họ. Bạn có thể xem bảng giờ nhập quan dưới đây để biết thêm chi tiết:
Ngày | Giờ nhập quan |
Tí | Sửu, Dần, Mão, Thân, Dậu |
Sửu | Dần, Mão, Ngọ, Thân, Dậu |
Dần | Tí, Dần, Mão, Ngọ, Thân, Dậu |
Mão | Tí, Sửu, Ngọ, Mùi, Hợi |
Thìn | Sửu, Dần, Ngọ, Mùi, Thân |
Tỵ | Sửu, Dần, Mão, Mùi, Ngọ, Thân |
Ngọ | Dần, Mão, Mùi, Thân, Dậu |
Mùi | Mão, Dậu, Hợi |
Thân | Tí, Ngọ, Dậu |
Dậu | Tí, Hợi, Sửu, Mùi |
Tuất | Tí, Sửu, Dần, Mão, Hợi |
Hợi | Tí, Sửu, Dần, Mão, Mùi, Thân |
Bài văn khấn lễ nhập quan
Trong quá trình thực hiện lễ nhập quan, thân nhân của người mất cần phải đọc vài văn khấn để vong linh được tĩnh tâm, xóa bỏ hận thù tại thế và sớm được luân hồi. Đồng thời bài văn khấn sẽ giúp hóa giải âm binh, cô hồn trong nhà bị kéo đến do trong gia đạo có người mất. Sau khi đọc bài lễ khấn thì bạn lập một bát hương trước đầu quan tài và thắp nhang để người mất được hưởng.
Tải trọn bộ Văn khấn lễ nhập quan tại đây.
Những điều kiêng kỵ khi làm lễ nhập quan
Nghi thức nhập quan có ý nghĩa vô cùng thiêng liêng và trang trọng. Để quá trình nhập quan diễn ra thuận lợi, người đã mất được an yên, ra đi nhẹ nhàng và thanh thản thì mọi người cần lưu ý một số điều trong tang lễ như sau:
- Khi đặt thi thể người mất vào trong quan tài chỉ được cầm 4 góc của vải liệm. Tuyệt đối không được tiếp xúc trực tiếp với thi thể người đã khuất.
- Những người thân, khách viếng có tuổi kỵ với tuổi hoặc giờ mất của người chết cần tránh mặt ở vị trí khác. Điều này sẽ giúp tránh đem vận xui, vận rủi, sự tang thương có thể xảy ra trong tương lai.
- Trong quá trình nhập quan, con cháu không nên khóc. Bởi người ta quan niệm rằng nếu khóc sẽ khiến cho người chết không được ra đi thanh thản.
- Sau khi nhập quan, trên quan tài người mất luôn phải được đốt nến sáng bất kể ngày đêm. Đối với người mất là nam thì thắp 7 cây, nữ mất thì thắp 9 cây đèn lễ.
- Những vật dụng của người đã khuất nên được đem đi đốt hoặc thả trôi song. Không nên giữ lại những vật dụng này, đặc biệt là những món đồ mà người mất lúc sinh thời cực kỳ yêu quý.
Mong là thông qua bài viết này, Tháp Long Thọ đã giúp bạn hiểu rõ ý nghĩa cũng như những việc nên làm trong lễ nhập quan. Lễ nhập quan là một nghi thức quan trọng cần phải có trong đám tang người đã khuất. Thân nhân nên cực kỳ lưu ý và né những điều kiêng kỵ khi làm lễ để người chết được yên lòng và không làm ảnh hưởng đến vận hạn của người sống. Chúc mọi người luôn được bình an, hạnh phúc!
